Czym jest system dozoru elektronicznego?

18 lip Czym jest system dozoru elektronicznego?

Dozór elektroniczny ma na celu kontrolę zachowania skazanego przy użyciu określonych środków technicznych. Wyróżnia się trzy rodzaje dozoru elektronicznego:
1. dozór stacjonarny (mający za zadanie kontrolę przebywania skazanego w określonych dniach i godzinach we wskazanym przez sąd miejscu),
2. dozór mobilny (służący kontroli bieżącego miejsca pobytu skazanego, niezależnie od tego, gdzie skazany przebywa),
3. dozór zbliżeniowy (służący kontroli zachowywania przez skazanego określonej minimalnej odległości od osoby wskazanej przez sąd).

W systemie dozoru stacjonarnego wykonywania może być kara pozbawienia wolności, w tym zastępcza kara pozbawienia wolności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe oraz kara pozbawienia wolności orzeczona w warunkach, o których mowa w art. 37b Kodeksu karnego (tzn. kara mieszana czyli kara ograniczenia wolności połączona z karą pozbawienia wolności) lub w art. 87 § 2 Kodeksu karnego (kara łączna).

W systemach dozoru mobilnego i zbliżeniowego wykonywane są środki karne i zabezpieczające (np. zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu).

Jakie warunki muszą być spełnione, aby kara mogła być wykonywana poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego?
1. Odpowiednie warunki techniczne obejmujące w szczególności liczbę oraz zasięg dostępnych nadajników i rejestratorów oraz możliwości organizacyjne ich obsługi.
2. Jeżeli skazany zamieszkuje wspólnie z inną osobą lub osobami pełnoletnimi, warunkiem rozpoczęcia dozoru stacjonarnego jest uprzednia pisemna zgoda tych osób złożona do sądu, obejmująca także umożliwienie podmiotowi dozorującemu przeprowadzanie czynności kontrolnych.
3. Orzeczona kara pozbawienia wolności nie przekracza jednego roku i nie zachodzą warunki z art. 64 § 2 Kodeksu karnego (skazanie w warunkach recydywy wielokrotnej).
4. Odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego będzie wystarczające dla osiągnięcia celów kary.
5. Skazany posiada określone miejsce pobytu.

Dodatkowo, skazanemu, który nie rozpoczął jeszcze wykonywania kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym.
Skazanemu, który rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego pozostałej części kary, jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.
Sąd może udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego pomimo braku zgody pełnoletnich domowników, jeżeli uzna, że wykonanie kary w tym systemie w sposób oczywisty nie wiąże się z nadmiernymi trudnościami dla domowników, którzy tej zgody nie wyrazili, i narusza ich prywatność jedynie w nieznacznym stopniu.

Wniosek o udzielenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego może złożyć: skazany lub jego obrońca, prokurator, sądowy kurator zawodowy lub dyrektor zakładu karnego. Wniosek wraz z uzasadnieniem składa się na piśmie w sądzie penitencjarnym, w którego okręgu skazany przebywa. Sąd penitencjarny wydaje postanowienie w terminie 30 dni od dnia wpływu wniosku.

Podstawa prawna: art. 43a – 43ln ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy, tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 652 ze zm.