Kogo dotyczy ochrona przedemerytalna?

23 lip Kogo dotyczy ochrona przedemerytalna?

Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Ochrona stosunku pracy przewidziana w art. 39 Kodeksu pracy dotyczy wypowiedzenia definitywnego, a także wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy.

Powyższej ochrony nie stosuje się w następujących sytuacjach:

1. uzyskania przez pracownika prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;
2. ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy;
3. rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron;
4. rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn zawinionych lub niezawinionych przez pracownika (art. 52 i 53 Kodeksu pracy) – tzw. „zwolnienie w trybie dyscyplinarnym;
5. wygaśnięcia umowy o pracę z mocy prawa.

Co do zasady, pracodawca nie może pracownikowi objętemu ochroną przedemerytalną wypowiedzieć warunków pracy lub płacy, chyba że stało się to konieczne ze względu na:

1. wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy;
2. stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.

Przepis art. 39 Kodeksu pracy obejmuje ochroną tych pracowników, którzy z racji zaawansowanego wieku, w razie utraty pracy, mieliby trudności z utrzymaniem dalszej aktywności na rynku pracy, a tym samym mogliby nie uzyskać minimalnych progów do zaspokojenia ryzyka starości (emerytury). Funkcja ochronna i stabilizacyjna tego przepisu polega więc na tym, że jego zastosowanie ma doprowadzić do sytuacji, w której objęty zawartą w nim regulacją pracownik będzie mógł bez przeszkód uzyskać uprawnienia emerytalne, bez potrzeby poszukiwania zatrudnienia u innego pracodawcy.

Pracownikowi, któremu wypowiedziano umowę o pracę, wbrew zagwarantowanej prawnie ochronie, przysługuje prawo odwołania się od wypowiedzenia do sądu pracy w terminie 21 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę.

Podstawa prawna:

1. art. 39, art. 40 i art. 411, art. 43, art. 264 Kodeksu pracy;
2. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2017 r., III PK 5/17, LEX nr 2428761;
3. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2017 r., I PK 126/16, LEX nr 2209121;
4. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2017 r., II PK 295/16, LEX nr 2426550.