Kiedy niepłacenie alimentów jest przestępstwem?

06 lut Kiedy niepłacenie alimentów jest przestępstwem?

W 2017 r. polski ustawodawca słusznie zaostrzył przepisy o niealimentacji. Uchylanie się przez rodzica zobowiązanego do alimentów od ich płacenia na rzecz własnych dzieci nie jest wcale zjawiskiem rzadkim. Rodzic ma obowiązek finansowego partycypowania w kosztach utrzymania i wychowania dziecka, czego wyrazem są właśnie alimenty.

Niepłacenie alimentów stanowi przestępstwo, jeżeli zobowiązany uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego, który określony jest co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące. Przestępstwo to zagrożone jest grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Surowsza kara dotyczy sytuacji, gdy wskutek niepłacenia alimentów, zobowiązany naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Grożąca wówczas kara to grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Powyższe oznacza, że jeżeli zobowiązany ma zasądzone wyrokiem sądowym alimenty na rzecz dziecka w kwocie po 800 zł miesięcznie, a wpłaca co miesiąc jedynie po 300 zł, to po 5 miesiącach zaległość alimentacyjna przekroczy równowartość trzech świadczeń okresowych, a tym samym spełnioną zostaną przesłanki formalne przestępstwa niealimentacji.

Pamiętać należy, że do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej za przestępstwo niealimentacji konieczne jest „uchylanie się” od płacenia alimentów, co oznacza, że zobowiązany nie płaci alimentów ze złej woli, mając obiektywną możliwość wykonania tego obowiązku. W pojęciu “uchyla się” zawarty jest zawsze negatywny stosunek psychiczny osoby zobowiązanej do świadczenia – sprawca obowiązku tego nie wypełnia, gdyż go wypełnić nie chce lub lekceważy ten obowiązek (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2017 r., II K 211/17).