Podatek od darowizny

08 lis Podatek od darowizny

Co do zasady każda darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Warto jednak pamiętać, że w określonych sytuacjach darowizna będzie zwolniona od opodatkowania.

Ustawa o podatku od spadków i darowizna wyróżnia trzy grupy podatkowe:

1. grupa I – małżonek, zstępny (np. syn, córka), wstępni (np. rodzice), pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięć, synowa, teściowie;
2. grupa II – zstępni rodzeństwa (np. córka siostry), rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. wnuków);
3. grupa III – inne osoby niezaliczone do I i II grupy podatkowej.

W zależności od grupy podatkowej, inna jest kwota wolna od podatku. W przypadku I grupy jest to kwota 9637 zł od jednego darczyńcy. Jeżeli obdarowany należy do II grupy – 7276 zł, a jeżeli do III grupy – 4902 zł. Jeżeli darowizna przekracza kwotę wolną od podatku, podstawą obliczenia podatku będzie nadwyżka ponad tę kwotę. Jeżeli darowizna nie przekracza kwoty wolnej od podatku, obowiązek zapłaty podatku nie powstanie.

W przypadku, gdy obdarowanym jest małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym lub macocha, darowizna może być całkowicie zwolniona od podatku pod warunkiem spełnienia dodatkowych wymogów, tj. zgłoszenia darowizny do właściwego naczelnika urzędu skarbowego (na odpowiednim formularzu) w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego (tj. od dnia otrzymania darowizny). Jeżeli obowiązek zgłoszenia nie zostanie wypełniony, podatek będzie trzeba ponieść od nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku.

Warto pamiętać, że od podatku z mocy ustawy zwolniona jest czynność polegająca na zamianie budynku mieszkalnego lub jego części, lokali mieszkalnych stanowiących odrębną nieruchomość, spółdzielczych własnościowych praw do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: praw do domu jednorodzinnego lub praw do lokalu w małym domu mieszkalnym, jeżeli stronami umowy są osoby zaliczone do I grupy podatkowej.

Jeżeli w danej sytuacji darowizna nie jest zwolniona od podatku, osoba zobowiązana do jego zapłaty w terminie miesiąca od otrzymania darowizny obowiązania jest złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznania o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych. Nie dotyczy to sytuacji, gdy podatek jest pobierany, np. przez notariusza.

Stawki podatku, w zależności od relacji łączących darczyńcę z obdarowanym (tzn. w zależności od rodzaju grupy podatkowej) są różne i wynoszą od 3% do 20%. Obowiązek zapłaty podatku ciąży na obdarowanym.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizna (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r., poz. 644 ze zm.).