Upadłość konsumencka

26 lip Upadłość konsumencka

Zagadnienie upadłości konsumenckiej (czyli wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej) reguluje ustawa z dnia 18 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tekst jednolity: Dz.U z 2017 r., poz. 2344 ze zm.).

Sąd upadłościowy (tzn. sąd rejonowy – sąd gospodarczy) ogłasza upadłość w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Dłużnik jest niewypłacalny wówczas, gdy utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych musi przekraczać trzy miesiące).

Sądem miejscowo właściwym jest sąd miejsca zwykłego pobytu osoby fizycznej.

Wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć zarówno dłużnik, jak i jego wierzyciel, z tym zastrzeżeniem, iż wierzyciel może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej:
1. która była przedsiębiorcą, także po zaprzestaniu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej, jeżeli od dnia wykreślenia z właściwego rejestru nie upłynął rok,
2. która faktycznie prowadziła działalność gospodarczą, nawet wówczas gdy nie dopełniła obowiązku jej zgłoszenia we właściwym rejestrze, jeżeli od dnia zaprzestania prowadzenia działalności nie upłynął rok.

Wniosek składa się na formularzu i powinien on zawierać:
1. imię i nazwisko, miejsce zamieszkania oraz numer PESEL dłużnika, a jeśli dłużnik nie posiada numeru PESEL – dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
2. wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika;
3. wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
4. aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
5. spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty;
6. spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności; wskazanie wierzytelności w spisie wierzytelności spornych nie stanowi jej uznania;
7. listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych;
8. oświadczenie dłużnika, że nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 4914 ust. 2 i 3 ustawy.

Pamiętać trzeba, że Sąd oddali wniosek w następujących sytuacjach:
1. jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa;
2. jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku:
a) w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe według przepisów tytułu niniejszego, jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika,
b) ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli uchylono na podstawie przepisu art. 49120 ustawy (tzn. w razie niewykonywania przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli),
c) dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości,
d) czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli
– chyba że przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi;
3. jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań, chyba że do niewypłacalności dłużnika lub zwiększenia jej stopnia doszło pomimo dochowania przez dłużnika należytej staranności lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi,
4. jeżeli dane podane przez dłużnika we wniosku są niezgodne z prawdą lub niezupełne, chyba że niezgodność lub niezupełność nie są istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

Celem postępowania upadłościowego jest oddłużenie niewypłacalnego konsumenta. Polega to na umorzeniu w całości lub w części długów konsumenta, których nie jest i nie będzie w stanie spłacić. Upadłość dotyczyć będzie tylko tych długów, które powstały przed ogłoszeniem upadłości. W toku postępowania likwidowany jest cały majątek konsumenta, a środki uzyskane w tym trybie przeznacza się na zaspokojenie roszczeń wierzycieli.

Wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej podlega opłacie w wysokości 30 zł (art. 76a w zw. z art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r., poz. 300 ze zm.).